BMT-nin İqlim Dəyişiklikləri üzrə Konfransı (COP) hər il qlobal iqlim siyasətinin inkişafı və iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin azaldılması üçün dünya ölkələrinin bir araya gəldiyi bir platformadır. 2024-cü ildə keçirilən COP-29, iqlim müzakirələri və razılaşmalarında yeni bir mərhələ oldu. Bu konfransda əldə olunan uğurlar, gələcək iqlim siyasətlərinin formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayacaq. Konfransın əsas müzakirə mövzularından biri iqlim iqtisadiyyatı oldu. Bir çox ölkə, karbon emissiyalarını azaltmaq və yaşıl iqtisadiyyatı dəstəkləmək üçün yeni strategiyalar təqdim etdi. İqlim maliyyəsinin artırılması və yeni investisiya mexanizmlərinin yaradılması, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir. Bu çərçivədə, maliyyə vasitələrinin, xüsusilə də özəl sektorun, iqlimə dost investisiyalara yönləndirilməsi ön plana çıxdı. COP-29-da karbon ticarətinin genişləndirilməsi ilə bağlı müzakirələr aparıldı. İştirakçı ölkələr, emissiyaların azaldılması üçün yeni və innovativ ticarət sistemlərinin yaradılması istiqamətində razılığa gəldilər. Bu sistemlərin, ölkələrin qlobal hədəflərə daha sürətli çatmasına yardım edəcəyi gözlənilir. Belə ki, karbon ticarətinin artırılması, daha dayanıqlı enerji istehsalı və istifadəsini təşviq edəcək, eyni zamanda, iqlim dəyişikliyinin təsirlərini azaltmağa kömək edəcəkdir. Bərpa olunan enerji mənbələrinin istifadəsinin artırılması, COP-29-un digər mühüm aspektlərindən biri oldu. Konfransda bir çox ölkə, günəş, külək və hidroenerji kimi alternativ enerji mənbələrinə keçidi sürətləndirmək üçün konkret hədəflər müəyyən etdi. Bu istiqamətdə beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi, enerji istehsalında daha ekoloji cəhətdən təmiz metodların tətbiqini asanlaşdıracaq. Enerji istehsalında bərpa olunan mənbələrin payının artırılması, yalnız karbon emissiyalarını azaltmayacaq, eyni zamanda enerji təhlükəsizliyini də artıracaq. İqlim dəyişikliyinin təsirlərinə uyğunlaşma, COP-29-da müzakirə olunan digər mühüm bir məsələ idi. İqlim dəyişikliyi nəticəsində meydana gələn ekstremal hava hadisələri, su ehtiyatlarının azlığı və kənd təsərrüfatında yaşanan problemlər, ölkələrin uyğunlaşma strategiyalarını təkmilləşdirməsini tələb edir. Konfransda iştirak edən ölkələr, su resurslarının qorunması, kənd təsərrüfatının dayanıqlılığı və şəhər infrastrukturunun adaptasiyası ilə bağlı müasir yanaşmaları təqdim etdilər. Bu strategiyalar, iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə daha dayanıqlı cəmiyyətlərin formalaşmasına kömək edəcək. Gənclərin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədəki rolu, COP-29-da xüsusi olaraq vurğulandı. Konfrans çərçivəsində gənclər üçün panel müzakirələri təşkil olundu, gənc liderlərin təşəbbüsləri dinlənildi. Gənclərin aktiv iştirakı, gələcək nəsillərin iqlim məsələlərində söz sahibi olmasını və daha ekoloji cəhətdən təmiz bir dünya üçün mübarizəni davam etdirməsini təmin etmək məqsədini güdür. COP-29, qlobal iqlim siyasətində əhəmiyyətli bir mərhələ oldu. Müxtəlif ölkələr arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi, iqlim maliyyəsinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin istifadəsinin təşviqi ilə bağlı əldə olunan nəticələr, gələcəkdə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə müsbət təsir göstərəcək. Bu konfrans, beynəlxalq cəmiyyəti bir araya gətirərək, iqlim məsələlərində qlobal həllərin tapılmasına yeni bir impuls verdi. Qlobal iqlim siyasətinin gələcəyi üçün bu uğurlar, yeni müzakirə və əməkdaşlıq imkanlarının açılmasına yol açır. BMT-nin İqlim Dəyişiklikləri üzrə Konfransı (COP) hər il qlobal iqlim siyasətinin inkişafı və iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin azaldılması üçün dünya ölkələrinin bir araya gəldiyi mühüm bir platformadır. 2024-cü ildə baş tutan COP-29, iqlim müzakirələri və əməkdaşlıqlarında yeni bir mərhələ oldu. Bu konfransda əldə olunan nəticələr, qlobal iqlim siyasətində yeni yanaşmaların formalaşmasına və iqtisadiyyatların yaşıl transformasiyasına mühüm töhfələr verdi. COP-29-un əsas məqsədlərindən biri, qlobal əməkdaşlığın gücləndirilməsi oldu. Konfransda iştirak edən ölkələr, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə birgə fəaliyyət göstərməyin əhəmiyyətini vurğuladılar. Müxtəlif ölkələr, öz iqlim hədəflərinə çatmaq üçün yeni mexanizmlərin yaradılmasında və mövcud olanların təkmilləşdirilməsində razılaşdılar. Bu əməkdaşlıq, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün əhəmiyyətli idi, çünki onların iqlim adaptasiyası və dayanıqlı inkişafı üçün beynəlxalq dəstək vacibdir. Konfransda iqlim iqtisadiyyatı, xüsusilə maliyyə, investisiya və bərpa olunan enerji sahələrində yeni imkanların açılması kontekstində müzakirə edildi. İqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizə aparmaq üçün innovativ maliyyə mexanizmlərinin yaradılması, yaşıl investisiyaların təşviqi, karbon bazarlarının genişləndirilməsi və texnologiyaların mübadiləsi ön plana çıxdı. İqlim iqtisadiyyatı, yalnız ekoloji deyil, eyni zamanda iqtisadi dayanıqlılığı da artıraraq, iş yerlərinin yaradılmasına və sosial rifahın yüksəldilməsinə kömək edəcək. Bərpa olunan enerji mənbələrinin istifadəsi COP-29-da geniş müzakirə olundu. Enerji istehsalında günəş, külək və hidroenerji kimi alternativ mənbələrin istifadəsinin artırılması üçün konkret hədəflər müəyyən edildi. Bu sahədə investisiyaların artırılması və beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi, qlobal enerji keçidinin sürətləndirilməsinə şərait yaradacaq. Bərpa olunan enerji layihələrinə yönləndirilmiş maliyyə dəstəyi, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin və enerji təhlükəsizliyinin artırılmasının əsasını təşkil edir. COP-29-da müzakirə olunan bir digər əhəmiyyətli mövzu, iqlim dəyişikliyinin azaldılmasında texnologiya və innovasiyaların rolu oldu. İqlim texnologiyaları, daha səmərəli enerji istehsalı, enerji qənaəti və karbon emissiyalarının azaldılması üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir. Ölkələr arasında texnologiya mübadiləsi və biliklərin paylaşılması, iqlim fəaliyyətlərinin effektivliyini artırmaq məqsədini güdür. Konfransda gənclərin iştirakına da xüsusi önəm verildi. Gənc liderlərin təşəbbüsləri, iqlim siyasətində yeni yanaşmaların inkişafına yol açır. Gənclərin aktiv iştirakı, gələcək nəsillərin iqlim məsələlərində söz sahibi olmasını və daha ekoloji cəhətdən təmiz bir dünya üçün mübarizəni davam etdirməsini təmin edir. Gənclərin ideyaları və layihələri, iqlim mübarizəsində innovativ yanaşmaların ortaya çıxmasına şərait yaradır. COP-29, qlobal iqlim siyasətində əhəmiyyətli bir mərhələ oldu. Qlobal əməkdaşlığın gücləndirilməsi, iqlim iqtisadiyyatının inkişafı, bərpa olunan enerji sahəsindəki investisiya imkanları və gənclərin iştirakının artırılması, gələcəkdə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə müsbət təsir göstərəcək. Bu konfrans, beynəlxalq cəmiyyəti bir araya gətirərək, iqlim məsələlərində qlobal həllərin tapılmasına yeni bir impuls verdi. COP-29-da əldə olunan uğurlar, qlobal iqlim siyasətinin gələcəyinə dair yeni ümidlər yaradır.
Günel Əlizadə,
YAP-ın gənc fəalı
