Xocalı soyqırımı, Ermənistanın və onun dəstəklədiyi qüvvələrin, Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi ən ağır cinayətlərdən biridir

1992-ci ilin fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecəsi, Azərbaycan xalqının ən dəhşətli hadisələrindən biri olan Xocalı soyqırımı baş vermişdir. Xocalı, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsindəki ən böyük və strateji əhəmiyyətə malik şəhərlərdən biri idi. Bu hadisə, Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin bir hissəsi olaraq, Xocalı şəhərində yaşayan 6 mindən çox insanın həyatını itirməsinə səbəb olmuş, beynəlxalq hüquqa, insan haqlarına və bəşəri dəyərlərə qarşı açıq-aşkar bir təcavüz təşkil etmişdir. Xocalı soyqırımı, Ermənistanın və onun dəstəklədiyi qüvvələrin, Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi ən ağır cinayətlərdən biri kimi tarixə düşmüşdür. Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə, Xocalıya hücum başlandı. Hücum zamanı şəhər çoxsaylı silahlı dəstələr tərəfindən mühasirəyə alındı və qəddarcasına bombardman edildi. Yüzlərlə mülki insan, qadın, uşaq və yaşlı öldürüldü. Ermənistanın hərbi qüvvələri, həmçinin Sovet ordusunun bir qisminin dəstəyilə, Xocalının hər bir küncünü qanla doldurdular. Yüzlərlə insan ciddi şəkildə yaralandı, onlarla insan itkin düşdü və əsir götürüldü. Xocalı soyqırımının xüsusiyyətlərindən biri, insanların yalnız müharibə əsiri kimi deyil, həm də etnik təmizləmə məqsədilə hədəf alınmasıdır. Ən dəhşətlisi isə Xocalıya hücum zamanı heç bir təcavüzə məruz qalmayan dinc əhaliyə qarşı çoxsaylı işgəncələr və qətllər törədilmişdir. Xocalıdakı bəzi ailələr, tamamilə məhv edildi, binalar dağıdıldı, evlər yandırıldı, və bir çox insan çox çətin şəraitdə sağ qalmağa çalışdı. Soyqırımın ən faciəvi nəticələrindən biri də, insanların sadəcə fiziki olaraq öldürülməsi deyil, həm də psixoloji və mənəvi travmaların yaranması idi. Bir çoxu evlərini və torpaqlarını itirdi, ailə üzvlərini itirənlər, xeyli sayda uşaq və qadın ağır travmalar aldı. İnsanların mənəvi zədələnmələri, onları həyat boyu izləyən bir yara olaraq qaldı. Xocalı soyqırımı, beynəlxalq təşkilatların və dövlətlərin biganəliyi ilə baş verdi. Beynəlxalq hüququn prinsip və normalarına qarşı hərəkət edən bu faciə, Azərbaycanın müharibə dövründəki ən ağrılı anlarından biri olaraq qalır. Lakin Xocalı soyqırımı təkcə Azərbaycan xalqının deyil, bütöv dünya üçün bir dərs olmalıdır. Çünki belə faciələr, insanlıq tarixində heç bir zaman təkrarlanmalı deyil. Xocalı soyqırımının qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin daha aktiv hərəkət etməli olduğu açıq şəkildə ortaya çıxmışdır. Bu faciənin unudulması, onun yaşanmasına bənzər hadisələrin təkrarlanmasına şərait yaradacaqdır. Xocalı, yalnız Azərbaycanın deyil, bütün bəşəriyyətin yaddaşında qalan və unudulmaz bir travma olaraq qalır. Hər il fevral ayının 26-sı, bu faciənin ildönümü olaraq, Xocalı şəhidlərini yad etmək, onların ruhlarını şad etmək və bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün dünya ölkələrini bir araya gətirir.

İsmayıl Nağızadə,
YAP-ın gənc fəalı