20 Noyabr – Ağdam şəhəri günü Azərbaycan xalqı üçün yalnız bir tarixi anı xatırladan gün deyil, həm də bütöv bir xalqın yaddaşı, iradəsi, mübarizəsi və dirçəliş əzminin təcəssümüdür. Bu tarix Ağdamın keçmişi ilə bu gününün, dağıntı illəri ilə quruculuq dövrünün, itirilənlərlə qazanılanların arasında körpü rolunu oynayır. Ağdam uzun illər boyu Qarabağın ən canlı, ən abad, ən mədəniyyətlə nəfəs alan şəhərlərindən biri olub. Onun küçələri, bazarları, çörək qoxusu ilə yadda qalan muzeyi, səhnəsi neçə-neçə sənətkarın, şairin, musiqiçinin yetişdiyi məkana çevrilmişdi. Şəhərdə yaranan muğam ənənələri, sənətkarlıq nümunələri, tarixi abidələr Qarabağın bütöv mədəni xəritəsinin ayrılmaz hissəsi idi. Lakin 1993-cü ildə işğal ilə Ağdamın həyatı sanki bir anın içində dayanmışdı. Şəhər illər ərzində xarabalığa çevrilmiş, bəzən “ruhlar şəhəri” kimi təqdim olunmuşdu. Bütün bu dağıntılar içində yalnız bir şey dəyişməmişdi: Azərbaycan xalqının yaddaşında Ağdam sevgisi, bu torpaqlara qayıtmaq arzusu və əzmi. 2020-ci ilin payızında baş vermiş Vətən müharibəsi bu arzunun gerçəkləşməsi üçün tarixi bir səhifə açdı.
Azərbaycan xalqının birliyi, Ordumuzun rəşadəti, diplomatik və siyasi məharətimiz nəticəsində 20 noyabrda Ağdam rayonu işğaldan azad edildi. Bu azadlıq güllə atılmadan təmin olundu və bunun özü Azərbaycanın qətiyyətinin, haqq işində möhkəm dayanmasının göstəricisi idi. Bu gün təkcə hərbi qələbə deyil, həm də strateji və diplomatik üstünlüyün rəmzi kimi yadda qaldı. Ağdamın azadlığı şəhidlərimizin qanı ilə yazılmış tarixin mühüm bir səhifəsi oldu, onların ruhuna ehtiramın bir nümunəsinə çevrildi. Azərbaycanın hər bir vətəndaşı bu günü qürurla xatırlayır, çünki Ağdamın azad olunması yalnız bir şəhərin deyil, həm də bütöv xalqın ruhunun, mənəviyyatının, tarixi ədalətinin bərpasıdır. Azadlıqdan dərhal sonra Ağdamda genişmiqyaslı yenidənqurma işləri başlandı. Şəhərin Baş Planı təsdiqləndi və bu plan yalnız dağıdılmış bir məkanın bərpasını deyil, tamamilə yeni bir urbanistik modelin yaradılmasını nəzərdə tuturdu. Ağdam artıq sırf bir şəhər yox, “ağıllı şəhər” konsepti əsasında inşa edilən müasir bir mərkəz kimi formalaşır. Burada yeni yollar, kommunikasiya xətləri, enerji infrastrukturu qurulur, yaşayış məhəllələri salınır, sosial obyektlər tikilir. Şəhərin ürəyi sayılan Ağdam Dram Teatrı və Çörək Muzeyi yenidən bərpa edilir, tarixi abidələr restavrasiyadan keçir. Bütün bu işlər yalnız tikinti deyil, həm də şəhərin ruhunun, tarixinin, simasının bərpası deməkdir. Ağdam yenidən o canlı mədəniyyət mühitinə çevrilmək üçün addım-addım irəliləyir.
İnsanların doğma yurdlarına qayıtması üçün dövlətin həyata keçirdiyi layihələr xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Kəndlər yenidən salınır, sosial xidmət obyektləri qurulur, iş yerləri yaradılır. Ağdam Sənaye Parkı regionun iqtisadi canlanması üçün mühüm layihələrdən biridir və həm yerli, həm də xarici sərmayəçilər üçün cəlbedici imkanlar təqdim edir. Bu park gələcəkdə yalnız Ağdamın deyil, bütün Qarabağın iqtisadi inkişafının hərəkətverici qüvvələrindən biri olacaq. Əhalinin məskunlaşması üçün zəruri bütün sosial-məişət şəraiti yaradılır, təhsil və səhiyyə müəssisələri inşa edilir və müasir standartlara uyğun olaraq fəaliyyətə hazırlanır. Bu işlər Ağdamın təkcə fiziki deyil, həm də sosial-mədəni həyatının bərpasına xidmət edir. 20 Noyabr – Ağdam şəhəri günü bütün bu proseslərin mahiyyətini bir tarixdə cəmləyən bir gündür. Bu gün həm keçmişi xatırlamağa, həm də gələcəyə baxmağa imkan verir. İnsanlar bu tarixdə keçmiş acıları xatırlasalar da, artıq həmin xatirələrə kədər yox, qürur və inam əlavə olunur. Şəhərin dağılmış evlərinin, yandırılmış abidələrinin, yerlə-yeksan edilmiş küçələrinin görüntüləri bugünkü sürətli quruculuq səhnələri ilə əvəzlənir. Bu dəyişiklik Azərbaycan xalqının iradəsini göstərir: nə qədər dağıdılıbsa, bir o qədər də möhkəm qurulur; nə qədər zərər vurulubsa, bir o qədər də böyük ruhla bərpa olunur. Ağdamın yenidən dirçəlişi ölkəmizin gücünü, milli həmrəyliyimizi, dövlətimizin inkişaf strategiyasının səmərəsini əks etdirir. Bu gün Ağdamda qurulan hər bir bina, salınan hər bir yol, tikilən hər bir məktəb, açılan hər bir obyekt həm də bir rəmzdir — sübutdur ki, Azərbaycan xalqı nə zaman haqqı əlindən alınsa belə, onu geri qaytarmaq əzmindədir və o haqq geri qayıtdıqdan sonra onu daha da gözəl şəkildə canlandırır.
Bu səbəbdən 20 Noyabr təkcə tarixi bir təqvim günü deyil, həm də milli ruhun bayramıdır. Bu gün Ağdamla bağlı hər bir xatirə yenidən canlanır, hər bir insan bu torpaqların gələcək inkişafı üçün ümidlə baxır. Keçmişin acıları üzərində gələcəyin sevincini qurmaq kimi bir missiya icra olunur və Ağdam bu missiyanın ən parlaq nümunəsidir. Azərbaycanın digər azad edilmiş torpaqları kimi Ağdam da bir daha sübut edir ki, torpaq yalnız coğrafi məkan deyil, həm də kimlikdir, yaddaşdır, ruhdur. Bu gün Ağdama qayıdan hər bir addım, orada atılan hər bir təməl, çəkilən hər bir yol, işıqlandırılan hər bir küçə Azərbaycan dövlətinin və xalqının gücünü təsdiqləyir. Ağdam artıq keçmiş xatirələrin məkanı deyil, gələcəyin böyük layihələrinin həyata keçirildiyi bölgədir. Onun dirçəlişi Azərbaycan üçün yeni bir dövrün başlanğıcıdır – inkişafın, modernizasiyanın və tarixi qələbənin davamı olan bir dövrün. Beləliklə, 20 Noyabr – Ağdam şəhəri günü həm keçmişin acı yaddaşını, həm bu günün qürurunu, həm də gələcəyin ümidini özündə birləşdirən xüsusi bir gün kimi Azərbaycanın milli təqviminə həkk olunub. Bu gün Aqdamın azadlığı və dirçəlişi bütün xalqın qələbəsi kimi qeyd edilir və hər il daha böyük sevinc, daha böyük inamla anılır.
Məmmədova Nərmin,
Yeni Azərbaycan Partiyası,
məsləhətçi
